Γαλουχία Μόσχων
11 Νοέμβριος, 2025
Η περίοδος της γαλουχίας είναι από τις πιο σημαντικές στη ζωή των μηρυκαστικών καθώς από την περίοδο αυτή καθορίζεται η μετέπειτα αποδοτικότητα του ζώου. Λάθη στη διαχείριση αυτής της περιόδου συνοδεύουν το ζώο σε όλη τη διάρκεια της παραγωγικής του ζωής.
Πρωτόγαλα
Τα μηρυκαστικά, όταν γεννιούνται δεν διαθέτουν καθόλου αντισώματα. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό το νεoγέννητο μοσχάρι να λάβει τις πρώτες ώρες της ζωής του επαρκή ποσότητα ποιοτικού πρωτογάλακτος, μέσω του οποίου αντισώματα της μητέρας θα περάσουν στο νεαρό ζώο και θα το ανοσοποιήσουν ενάντια σε αρκετές ασθένειες. Επίσης, το πρωτόγαλα αποτελεί σημαντική πηγή ενέργειας για το μοσχάρι τις πρώτες ώρες της ζωής του, που το βοηθά στη διατήρηση της θερμοκρασίας του σώματός του. Αμέσως μετά τον τοκετό, πρέπει να ελέγχεται η ποιότητα του πρωτογάλακτος των μητέρων, ως προς την πυκνότητά του σε απαραίτητες ανοσοσφαιρίνες με τη χρήση κολοστόμετρου ή διαθλασίμετρου BRIX. Κατάλληλο είναι το πρωτόγαλα που περιέχει τουλάχιστον 50 g / l πρωτεΐνες, που αντιστοιχούν σε κλίμακα BRIX 22%. Ο πεπτικός σωλήνας του νεογέννητου έχει αυξημένη ικανότητα απορρόφησης των ανοσοσφαιρινών που παρέχονται από το πρωτόγαλα αμέσως μετά τη γέννηση, η οποία βαίνει μειούμενη με την πάροδο του χρόνου. Επομένως είναι σημαντικό το μοσχάρι να καταναλώσει επαρκή ποσότητα πρωτογάλακτος τις πρώτες 12 ώρες της ζωής του, με το πρώτο γεύμα να δίνεται 1 – 2 ώρες μετά τη γέννηση. Σε περίπτωση πρωτογάλακτος χαμηλής ποιότητας, προτείνεται η χορήγηση υποκατάστατου πρωτογάλακτος ή πρωτογάλακτος από το απόθεμα της μονάδας.
Γαλουχία
Κατά τη διάρκεια της γαλουχίας τα νεαρά ζώα διατρέφονται με γάλα προκειμένου να αναπτυχθούν και παράλληλα να ωριμάσει το πεπτικό τους σύστημα και σταδιακά να περάσουν στην κατανάλωση αποκλειστικά στερεάς τροφής. Η γαλουχία των μοσχαριών μπορεί να διαρκέσει 8 -10 εβδομάδες και ο στόχος είναι κατά τον απογαλακτισμό το σωματικό τους βάρος να έχει τουλάχιστον διπλασιαστεί. Ζώα που “μένουν πίσω” στην περίοδο της γαλουχίας και δεν καταφέρνουν να φτάσουν τους επιθυμητούς στόχους στον απογαλακτισμό τείνουν να έχουν χαμηλότερα ποσοστά γονιμοποίησης με μεγαλύτερο χρόνο πρώτης Τ.Σ. και χαμηλότερη γαλακτοπαραγωγή, αδυναμία συναγωνισμού με τις υπόλοιπες αγελάδες του κοπαδιού και ατελούς ανάπτυξης των μαστικών αδένων.
Η γαλουχία με τη χρήση υποκατάστατου γάλακτος παρουσιάζει αξιοσημείωτα πλεονεκτήματα:
Α) Έλεγχος του κόστους γαλουχίας
Β) Αποφυγή ασθενειών
Τα υποκατάστατα γάλακτος είναι στείρα, απαλλαγμένα από οτιδήποτε θα μπορούσε να βλάψει την υγεία του ζώου και εξασφαλίζει την όσο το δυνατό ανεμπόδιστη ανάπτυξη των μοσχαριών χωρίς τον κίνδυνο προσβολής από κάποιο παθογόνο.
Γ) Καλύτερη ανάπτυξη
Τα υποκατάστατα γάλακτος έχουν σταθερή σύσταση και χαρακτηριστικά. Έτσι τα ζώα λαμβάνουν όλα τα θρεπτικά συστατικά που έχουν ανάγκη μέσω της γαλουχίας και εξασφαλίζεται ότι το ζώο κατά τον απογαλακτισμό βρίσκεται στην ενδεδειγμένη σωματική διάπλαση και στάδιο ανάπτυξης.
Η επιλογή του κατάλληλου υποκατάστατου γάλακτος πρέπει να βασίζεται στο ποσοστό πρωτεϊνών και λίπους που περιέχει (>20%) και στην απουσία φυτικών ινών. Πρέπει να ακολουθούνται οι οδηγίες παρασκευής που προτείνονται από τον κατασκευαστή κάθε υποκατάστατου και να τηρούνται οι δοσολογίες και οι θερμοκρασίες που επισημαίνονται, ώστε το γάλα να έχει την ενδεδειγμένη σύσταση. Πρέπει να δίνεται προσοχή στη θερμοκρασία παράθεσης του γάλακτος στα ζώα η οποία δεν πρέπει να είναι χαμηλότερη των 37°C.
Στερεά τροφή
Η εισαγωγή της στερεάς τροφής πρέπει να ξεκινά την πρώτη εβδομάδα ζωής των μοσχαριών. Αυτό βοηθά στην σταδιακή ανάπτυξη και διαμόρφωση του στομάχου και γενικότερα του πεπτικού συστήματος του ζώου για να είναι ικανό μετέπειτα να υποστηρίξει την αποκλειστική διατροφή με στερεά τροφή. Για αυτή την περίοδο πρέπει να επιλέγεται μια συμπληρωματική ζωοτροφή ειδικά σχεδιασμένη για τις διατροφικές απαιτήσεις της συγκεκριμένης περιόδου. Επίσης η παροχή φρέσκου καθαρού νερού πρέπει να είναι συνεχής για όλα τα ζώα, καθώς διαφορετικά μειώνεται η κατανάλωση της τροφής.
Απογαλακτισμός
Για να είναι επιτυχημένος ο απογαλακτισμός η ανάπτυξη του πεπτικού συστήματος του ζώου πρέπει να έχει ολοκληρωθεί και το ζώο να είναι σε θέση να τραφεί αποκλειστικά με στερεά τροφή. Τα μοσχάρια απογαλακτίζονται όταν καταναλώνουν 1 – 1,5 kg συμπυκνωμένης τροφής για 3 συνεχόμενες ημέρες τουλάχιστον και προσλαμβάνουν 0,8 – 1 kg σωματικού βάρους ανά ημέρα.
Τα γαλουχούμενα μοσχάρια αποτελούν ευαίσθητη ομάδα ζώων και πρέπει να δίνεται η απαιτούμενη προσοχή στη διαχείρισή τους. Τα προϊόντα που χρησιμοποιούνται για την διατροφή τους πρέπει να είναι προσεκτικά επιλεγμένα και άριστης ποιότητας, ώστε να επιτυγχάνεται ο βέλτιστος ρυθμός ανάπτυξης και οι στόχοι απογαλακτισμού.
